Manisa’nın Sarıgöl ilçesindeki canlı hayvan pazarları, ülke genelinde görülen şap hastalığı nedeniyle ikinci bir emre kadar kapatıldı. Bu durum, vatandaşları şap hastalığı hakkında araştırma yapmaya yönlendirdi. Peki şap hastalığı nedir?
Tarım ve Orman Bakanlığı, Türkiye genelinde hayvanlarda görülen şap hastalığı nedeniyle il ve ilçe canlı hayvan pazarlarının ikinci bir emre kadar yasaklandığını duyurdu. Sarıgöl Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü, şap hastalığı nedeniyle canlı hayvan pazarlarının 10 Mart’tan itibaren ikinci bir emre kadar kapatıldığını mahalle muhtarlarına ve belediyeye bildirdi. Peki, Şap hastalığı nedir? Şap hastalığı insana geçer mi? Şap hastalığının belirtileri nelerdir? İşte, Şap hastalığına dair merak edilenler…
ŞAP HASTALIĞI NEDİR?
Şap hastalığı, hayvanlarda enfeksiyöz bir hastalıktır ve özellikle sığır, koyun, keçi gibi geviş getiren hayvanları etkiler. Şap hastalığının belirtileri arasında ateş, tükrük salgısında artış, ayakta dengesizlik, ciltte kabarcıklar ve ağızda yaralar yer alır.
Şap hastalığı, çift tırnaklı hayvanlarda görülen akut seyirli, çok bulaşıcı ve insanlara da bulaşabilen bir viral enfeksiyondur. Bulaşma oranı yüksek olup, hassas hayvan topluluklarında %100’e kadar çıkabilir.
ŞAP HASTALIĞI DÜNYADA İLK NE ZAMAN GÖRÜLDÜ?
Şap hastalığı, 19. yüzyıl boyunca Avrupa, Asya, Afrika, Kuzey ve Güney Amerika’da yaygın olarak görülen, sadece Avustralya’da bir kez tespit edilen, zoonotik karaktere sahip bir viral enfeksiyondur. Endüstriyel çiftçiliğin gelişmesiyle birlikte hastalık üzerine daha fazla dikkat çekilmiş ve akut hastalık sonuçları daha önemli bulunmuştur.
Hastalık, sütçü sürülerde laktasyon periyodunun duraklaması ve sıklıkla mastitisle komplikasyon sonucu süt üretiminde %25’e kadar azalmaya, etçi sürülerde ise gelişmenin gecikmesine yol açmaktadır. Çeşitli ülkeler, bulaşık hayvanların kesimi veya etkili aşılama programları ile hastalığı eradike etmiştir. Ancak Amerika, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve Avrupa ülkeleri dışında tüm dünyada hastalık enzootik olarak devam etmektedir ve hiçbir ülke şap hastalığı açısından tamamen güvende değildir.
Avrupa kıtasında, 1991-1993 yılları arasında Bulgaristan’da, 1994 yılında Yunanistan’da, 1995 yılında Rusya’da, 1996 yılında Rusya ve Makedonya’da, 1993’te İtalya’da O tipi, 1996’da Arnavutluk’ta A tipi şap hastalığı sporadik olarak görülmüştür. Son zamanlarda, İngiltere’de tespit edilen ve 1997’de Tayvan’da şap hastalığına neden olan virüs ile aynı olduğu açıklanan O tipi şap virüsü, Avrupa kıtasında hızla yayılmaktadır. Bu virüs, Türkiye’de görülen O tipi şap virüsünden farklıdır. Afrika kıtasında, serotipler salgınlara neden olmaktadır. Orta Doğu, Hindistan ve Uzak Doğu’da ise O, A ve ASIA serotipleri görülmektedir.
ŞAP HASTALIĞINA KARŞI NASIL ÖNLEM ALINIR?
Yetiştiricilerin Alacağı Önlemler;
– Ahır girişlerinde şap hastalığına etkili dezenfektanlar kullanılmalı
– Ahırlara hayvan bakıcılarından başka kimsenin sokulmaması, bakıcıların da farklı kıyafet ve ayakkabı ile ahıra girmesi
– Sağım öncesi ellerin, otomatik sağım makinelerinin ve memelerin temizliğine özen gösterilmesi
– Yeni satın alınan hayvanların 15 gün süre ile karantinaya alınması
– Enfekte bölgelerden ot, saman, vb.nin alınmaması
ŞAP HASTALIĞININ SIĞIRLARDAKİ BELİRTİLERİ
– Yüksek ateş
– Donuk ve cansız bakışlar
– Salyalı ve şapırtılı ağız
– Titreme
– Hassas ve ızdıraplı ayaklar
– Ağız, dil ve dudaklarda yaralar
– Ağır vakalarda tırnak düşmesi
– Süt veriminde azalma
– Diş etlerinde hassasiyet
– Buzağılarda ölüm
ŞAP HASTALIĞININ KOYUNLARDAKİ BELİRTİLERİ
– Sığırlarda görülen belirtilere ek olarak;
– Durgunluk
– Sürüden ayrı yatma isteği
– Kuzularda ölüm görülür
– Halsizlik
– Aniden oluşan topallık
ŞAP HASTALIĞI İNSANLARA BULAŞIR MI?
Şap hastalığı insanlarda enfekte hayvanlar ile temas veya enfekte et ve süt ürünleri ile enfeksiyonu nadiren aldıkları bildirilmektedir.
